Thực vật lâu năm có thể là dạng sống vài năm hoặc lâu hơn nữa, như các loại thực vật thân gỗ. Chúng bao gồm một phân nhóm thực vật rộng rãi, từ dương xỉ và rêu tản đến các loại thực vật có hoa mang tính đa dạng cao như các loài lan và cỏ.

Những loại thực vật mà ra hoa và kết quả chỉ một lần rồi chết đi thì được gọi là "monocarpic" hay "semelparous". Tuy nhiên, hầu hết thực vật lâu năm đều là "polycarpic" (hay "iteroparous"), ra hoa qua nhiều mùa trong đời của chúng.

Thực vật lâu năm thường phát triển những cấu trúc mà cho phép chúng thích nghi với việc sống từ năm này sang năm khác thông qua một dạng sinh sản sinh dưỡng hơn là tạo ra hạt giống. Những cấu trúc này bao gồm củ thân hành, thân củ, thân gỗ, thân rễ và những thứ khác. Chúng có thể có các cành nhánh hay thân đặc trưng, cho phép sống sót qua các thời kỳ tiềm sinh của các mùa lạnh hoặc khô trong năm. Thực vật sống một năm tạo ra hạt giống để duy trì giống loài bằng thế hệ mới khi mà mùa phát triển phù hợp với chúng, và hạt giống sống sót qua các thời kỳ lạnh hoặc khô để bắt đầu nảy mầm khi các điều kiện thuận lợi trở lại.

Nhiều loài thực vật lâu năm đã phát triển các điểm nổi bật đặc trưng mà cho phép chúng sống sót trong các điều kiện khí hậu và môi trường khắc nghiệt. Một số đã thích nghi để sống sót trong các điều kiện nóng và khô hoặc nhiệt độ thấp. Những loài thực vật đó có xu hướng dành rất nhiều dinh dưỡng cho sự thích nghi và thường không ra hoa hay tạo hạt cho đến khoảng vài năm sau khi đã phát triển. Nhiều loài tạo ra hạt tương đối lớn, mà đó có thể là một thuận lợi, với cây con lớn hơn được sinh ra sau khi nảy mầm, chiếm ưu thế hơn khi cạnh tranh với các loài khác. Một số thực vật sống một năm tạo ra nhiều hạt giống mỗi cây hơn trong một mùa, trong khi một số thực vật lâu năm khác (polycarpic) thì không phải chịu áp lực phải tạo ra một lượng hạt lớn như thế, mà có thể tạo ra hạt từ từ qua nhiều năm.